El Salvador Barışı

    1929 yılında dünya, büyük ekonomik çöküntüyle yüzleşirken Amerika kıtasının tam ortasında Pasifik kıyılarında küçük bir ülkenin de kahve ihracatı düşüyordu. Los Catorce (14’ler Ailesi) denen oligarşik çete El Salvador’u zehirli bir sarmaşık gibi sarıp sarmalıyordu. İktidardaki ulusalcı-sol eğilimli Arturo Araujo bir darbeyle düşürülüyordu. Dönemin ordu kurmaylarından General Maximiliano Hernandez Martinez darbeyle diktatörlüğünü ilan eder ve 14’ler çetesinin desteğini arkasına alır. Yarı taşralı yarı kentli oligarklarla halk  arasındaki derin çatışmaların fitili de ateşlenmiş olur. Aynı yıllarda Farabundo Martini, El Salvador Komünist Partisi önderliğinde büyük bir ayaklanma başlatır. Komüntern üyesi Martini ve arkadaşlarının 22 Ocak 1932 yılında başlattıkları ayaklanma bir haftada devlet terörüyle bastırılır. 1 Subat 1932´de Farabundo Martni, yoldaslari Alfonso Luna ve Mario Zapata ile birlikte kursuna dizilir. Bu tarihten sonra El Salvador askeri diktatörlükle idare edilecekti.

    Bu trajediden sonra El Salvador 1970 yılındaki Honduras maçı ve ardından bir hafta süren savaşla anılacaktı. Oligarklar çetesi, milliyetçi damarı da kaşımış ülke içinde de muhalif avını başlatmıştır. 1974 yılına gelindiğinde muhalif güçlerin birlik çağrısıyla 14’ler çetesinin siyasi hakimiyeti de tehlikeye girecek yıllarca süren bir savaş başlayacaktı. 1979 yılında Farabundo Martini Ulusal Kurtuluş Cephesi çete rejimine karşı savaşma kararını alır. 22 Ocak 1980 yılında yüzbinlerce kişi sokaklara, meydanlara dökülür. ABD’nin desteklediği ORDEN (Milliyetçi Demokratik Örgüt) yeryüzünde eşine ancak 1990’lar Türkiye’sinde rastlanacak bir devlet terörünün tüm acımasızlığını sergileyecekti. 1980 yılının 24 Nisan’ında üç yıl önce Katolik Kilisesi tarafından San Salvador’a başpiskopos olarak atanan rahip Oscar Romero milliyetçi ölüm mangalarının cinayetlerine sessiz kalmadığı için öldürüldü. Romero’nun “Hiç bir asker, Allah’ın kanununa zıt bir emre itaat etmek zorunda değildir. Hiç kimse ahlak dışı bir kanuna uymak zorunda değildir.”diye vaaz vermişti. Romero’nun “Eziyete uğramamış, fakat dünyanın imtiyazlarından ve desteğinden istifade eden bir kilise, Hz. İsa’nın gerçek bir kilisesi olamaz” sözü de bizim yarı milliyetçi, yarı dinci diyanet ve cemaat liderlerine armağan olsun.

     Mario  M. Rodriguez  “EL SALVADOR : BİRLEŞİK DEVRİMCİ SAVAŞ” adlı kitabında bir gazeteci gözüyle şöyle der: “Köylerde, kantonlarda, eyalet ve fabrikalarda işkenceyle katledilmiş işçi ve köylülerin cesetlerini gördüm. Bunlardan çok azının cesetleri sağlam kalmıştı. Çoğunun, cinsel organları kesilip ağızlarına sokulmuş, gözleri oyulup dilleri kesilmiş, yüz ve elleri asitle yakılmıştı. Bir bölümünün ise başları kesilip, ibret olsun diye herkesin görebileceği  yerlere   asılmıştı. Terör tarif edilir gibi değildi.”  El Salvador ayaklanmasına ilginç olan şey, din adamlarının faşist devlet terörünün hedefleri arasında olması… 1979 yılından başlayarak öldürülen din adamları:

·         Cizvit rahibi olan Rutilio Grande, faşist teröre çocuğunu kurban veren bir aileyi ziayertten dönerken silahlı saldırı sonucu öldürüldü.

·         San Vicente'de görev yapan rahip Alirio Macias, 1980 yılında ORDEN tarafından bedenine onlarca kurşun sıkıldı.

·         Rahip Octavio Ortiz başkent San Slavador’da bir gösteri sırasında oradan geçerken yaralılar için haç çıkardı diye faşist terör odaklarınca oracıkta katledildi. Üzerinden tankla geçtiler.

·         Rahip Palacios, meslekdaşı Alfonso Navarro Oviedo'yla birlikte Miramonte Manastırı'nda işçi grevlerini desteklediler diye katledildiler.

·         .Ernesto Barrera, katliamlar karşısında sessiz kalamazdı, o da bir rahip olarak FMLN saflarında etkin bir rol aldı. Pusuya düşürülerek öldürüldü.

·         Slavador Köylüleri Hıristiyan Federasyonu üyesi Apolinario Serrano ve Felipe De Jesus, Juan   Chacon   Vasques  adlı din adamları da ORDEN’in faşist timlerince öldürüldüler. Jesus bir toplantıda 14’ler çetesini lanetlediği için dili koparılıp yüz derisi soyularak cezalandırılmıştı.

Bu yazdıklarım dışında binlerce öğrenci, bir o kadar işçi, köylü, memur katledildi. Tüm bu katliamlardan elbette birince dereceden ABD yönetimi sorumluydu, çünkü en büyük desteği 14’ler çetesine bu büyük güç veriyordu. Tam 12 yıl süren bu baskı ve terör dönemi FMLN’in saygı duyulacak büyük direnişiyle kırıldı. 1992 yılında “Savaşın mutlak galibi olmayacaktır.” temel tespitiyle sağcı ARENA hükümetiyle uzlaşma yoluna gidildiyse de terör can almaya devam ediyordu. Bugün Türkiye’de BDP’ye uygulanan baskıların benzeri FMLN’ye uygulandı. Yıllarca her türlü hileyle seçimler gerçekleştirildi. Korucu aileler, polis teşkilatı ve ordunun ölüm mangalarının terörüne rağmen FMLN 2010 seçimlerinde yüzde 52 oy alarak iktidar oldu.